Rozdział 1

Postanowienia ogólne

1.       Ustalenie Standardów ochrony małoletnich w Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SPZOZ w Warszawie stanowi realizację obowiązku wynikającego z art. 22b ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich
(Dz.U. z 2024r. poz.560).

2.       Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o:

a)      krzywdzeniu małoletniego – należy przez to rozumieć zachowanie względem  małoletniego, które stanowi czyn zabroniony, zaniedbanie (zamierzone lub niezamierzone) oraz działanie lub zaniechanie, a także jego rezultat, skutkujący naruszeniem praw, swobody, dóbr osobistych małoletniego lub zakłóceniem jego rozwoju;

b)      małoletnim – należy przez to rozumieć osobę, która nie ukończyła 18. roku życia, korzystającą lub zamierzającą korzystać ze świadczeń zdrowotnych udzielanych w Przychodni lub przebywającą na jej terenie;

c)      Przychodni – należy przez to rozumieć Centralną Wojskową Przychodnię Lekarską „CePeLek” SPZOZ w Warszawie;

d)      Standardach – należy przez to rozumieć niniejsze Standardy ochrony małoletnich w Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SPZOZ w Warszawie;

e)      Dyrektorze – należy przez to rozumieć Dyrektora Przychodni, kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej;

f)        Koordynatorze Ochrony Małoletnich – należy przez to rozumieć osobę zatrudnioną wyznaczoną przez Dyrektora do wykonywania zadań określonych w Standardach;

g)      kierownictwie – należy przez to rozumieć Dyrektora, jego zastępców, Głównego Księgowego, kierowników komórek organizacyjnych oraz inne osoby kierujące pracą osób zatrudnionych w Przychodni;

h)      zatrudnianiu – należy przez to rozumieć nawiązywanie przez Przychodnię stosunku pracy, o którym mowa w art. 22 § 1 Kodeksu pracy, lub innego stosunku prawnego, na którego podstawie osoba fizyczna świadczy usługi
w Przychodni lub z nią współpracuje.

3.       Przestrzeganie Standardów jest podstawowym obowiązkiem pracowniczym osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy.

4.       Dla potrzeb przeciwdziałania krzywdzeniu małoletnich osoby zatrudnione podejmują działania określone w Standardach również w sytuacji zauważenia krzywdzenia małoletniego lub posiadania informacji o takim krzywdzeniu przez dorosłe osoby trzecie lub innych małoletnich.

5.       Za wdrożenie, nadzór nad przestrzeganiem i ocenę realizacji Standardów oraz inne zadania w nich określone odpowiada Dyrektor.

6.       Dyrektor może powierzyć zadania, o których mowa w ust. 5, Koordynatorowi Ochrony Małoletnich, który zbiera informacje i koordynuje działania zmierzające do pomocy małoletniemu oraz w tym celu współpracuje z innymi osobami
i instytucjami.

7.       Obowiązki Przychodni związane z ochroną małoletnich przed krzywdzeniem, spełniane w trakcie zawierania umowy o pracę z osobami zatrudnianymi udzielającymi, biorącymi udział w udzielaniu świadczeń zdrowotnych małoletnim lub mogącymi mieć kontakt z małoletnimi, zostały określone w Polityce kadrowej – procedurze zatrudniania pracowników w Centralnej Wojskowej Przychodni Lekarskiej „CePeLek” SPZOZ w Warszawie, stanowiącej załącznik do zarządzenia nr 16/2024 Dyrektora z dnia 26 kwietnia 2024 r. w sprawie ustalenia polityki kadrowej.

8.       Obowiązki, o których mowa w ust. 7, Przychodnia spełnia również
w przypadkach nawiązywania z osobami wymienionymi w ust. 7 stosunku pracy na innej podstawie niż umowa o pracę oraz zatrudniania na podstawie innego stosunku prawnego.

9.       Poszczególne osoby zatrudnione mają obowiązek zapoznać się ze Standardami
i potwierdzić zapoznanie się z nimi poprzez złożenie oświadczenia, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do Standardów.

Rozdział 2

Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim
a osobami zatrudnionymi

1.       Podstawową zasadą czynności podejmowanych przez osoby zatrudnione
w kontaktach z małoletnimi jest działanie dla ich dobra.

2.       Osoby zatrudnione:

a)      traktują małoletnich z szacunkiem, zachowując w kontakcie z nimi spokój
i cierpliwość, a także okazują zrozumienie dla ich trudności, problemów
i potrzeb;

b)      dbają o przestrzeganie praw pacjenta przysługujących małoletnim;

c)      respektują prawo małoletniego do opieki ze strony przedstawicieli ustawowych bądź innych osób upoważnionych do sprawowania nad nim opieki;

d)      w miarę możliwości tłumaczą małoletnim podejmowane działania oraz dążą do uzyskania akceptacji na udzielane świadczenia zdrowotne;

e)      stwarzają małoletnim możliwość wyrażania swojego zdania oraz respektują ich prawo do bycia wysłuchanym.

3.       Osoba zatrudniona posiadająca informację, iż określony małoletni doznał znęcania fizycznego, psychicznego lub wykorzystania seksualnego, zobowiązana jest do zachowania szczególnej ostrożności i taktu w kontaktach
z tym małoletnim.

4.       Jeżeli małoletni swoim postępowaniem dąży do nawiązania z osobą zatrudnioną kontaktu fizycznego o potencjalnie niestosownym bądź nieadekwatnym charakterze, osoba ta podejmuje odpowiednie, stanowcze działania, wyjaśniając z wyczuciem małoletniemu konieczność zachowania granic strefy osobistej.

5.       Na badanie małoletniego pacjenta należy uzyskać zgodę osoby uprawnionej,
z wyjątkiem sytuacji nagłych.

6.       Badanie małoletniego należy wykonać w obecności jego przedstawiciela ustawowego, opiekuna faktycznego, a gdy to nie jest możliwe, w obecności osoby zatrudnionej wykonującej zawód medyczny, chyba że małoletni sobie tego nie życzy.

7.       Jeżeli badanie małoletniego wymaga odsłonięcia jego ciała, oglądania
i dotykania go, jak również penetracji jam ciała, jest to dopuszczalne wyłącznie
w sytuacjach mających uzasadnienie medyczne. Podczas badania ciało małoletniego należy odsłaniać partiami.  

8.       Podczas badania okolic intymnych lub badań połączonych z potrzebą penetracji jam ciała należy zachować szczególny takt i umiar, tłumacząc w miarę możliwości najpierw potrzebę wykonania takich badań i ich planowany przebieg zarówno małoletniemu, jak i obecnemu przy badaniu przedstawicielowi ustawowemu lub opiekunowi faktycznemu.

9.       Podczas badania małoletniego należy zapewnić mu intymność odpowiednią do jego wieku, potrzeb i oczekiwań.

10.   Badania małoletniego, które ingeruje w jego strefę intymną, dokonuje, w miarę możliwości kadrowych, osoba zatrudniona tej samej płci.

11.   Osoby zatrudnione zwracają uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia małoletnich, w szczególności ślady pobicia, oznaki bólu przy poruszaniu się, zaburzone zachowanie małoletniego itp., które mogą być skutkiem krzywdzenia.

Rozdział 3

Katalog zachowań zabronionych

1.       Zabrania się stosowania jakiejkolwiek przemocy wobec małoletnich (zarówno fizycznej, jak i werbalnej), polegającej w szczególności na stosowaniu kontaktu fizycznego o charakterze agresywnym, krytyce lub obraźliwym bądź dyskryminującym zachowaniu.

2.       Zabrania się dotykania małoletnich w sposób, który mógłby zostać nieprawidłowo zinterpretowany lub który wykracza poza uzasadnioną potrzebę medyczną.

3.       Zabrania się prezentowania małoletnim treści o charakterze erotycznym, pornograficznym bądź przemocowym .

4.       Zabrania się wyśmiewania małoletnich, poniżania ich lub etykietowania.

5.       Zabrania się niejawnych bądź ukrywanych, wiążących się z jakąkolwiek gratyfikacją bądź wynikających z relacji władzy lub autorytetu kontaktów fizycznych osób zatrudnionych z małoletnimi.

6.       Osobom zatrudnionym nie wolno kontaktować się bezpośrednio z małoletnim
z pominięciem jego przedstawiciela ustawowego.

7.       Osobom zatrudnionym nie wolno nawiązywać z małoletnimi kontaktów w formie innej niż przewidziana dla udzielania świadczeń zdrowotnych, w szczególności poprzez zapraszanie albo przyjmowanie zaproszeń od małoletnich w mediach społecznościowych, komunikatorach lub za pośrednictwem innych prywatnych form kontaktu.

Rozdział 4

Zasady i procedura podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia małoletniego oraz przyjmowania zgłoszeń i zawiadamiania odpowiednich instytucji

1.       Przypadki krzywdzenia małoletniego, zachowań rodzących podejrzenie krzywdzenia małoletniego lub innych naruszeń Standardów należy zgłaszać Koordynatorowi Ochrony Małoletnich.

2.       W przypadku zauważenia przypadku lub posiadania informacji o:

a)      krzywdzeniu małoletniego lub zachowaniach rodzących podejrzenie krzywdzenia małoletniego – osoby zatrudnione są zobowiązane do natychmiastowej reakcji zmierzającej do powstrzymania zachowań niedozwolonych i zapewnienia ochrony małoletniemu oraz zgłaszają sprawę Koordynatorowi Ochrony Małoletnich;

b)      naruszeniu Standardów w innych przypadkach niż określone pod lit. a
– osoby zatrudnione są zobowiązane do niezwłocznego zgłoszenia naruszeń Koordynatorowi Ochrony Małoletnich.

3.       Zgłoszenie przez osobę zatrudnioną przypadku krzywdzenia małoletniego, zachowania rodzącego podejrzenie krzywdzenia małoletniego lub innych przypadków naruszenia Standardów odbywa się poprzez sporządzenie notatki służbowej i złożenie jej u Koordynatora Ochrony Małoletnich.

4.       Po otrzymaniu notatki, o której mowa w ust. 3, lub uzyskaniu z innych źródeł informacji o przypadkach określonych w ust. 2 Koordynator Ochrony Małoletnich niezwłocznie podejmuje interwencję i wypełnia kartę interwencji, zwaną dalej „Kartą interwencji”, stanowiącą załącznik nr 2 do Standardów.

5.       W przypadku krzywdzenia małoletniego lub zachowań rodzących podejrzenie krzywdzenia małoletniego przez osobę zatrudnioną Dyrektor dąży do niezwłocznego wyjaśnienia zgłoszonej sprawy i podejmuje wszelkie niezbędne działania.

6.       Jeżeli zgłoszono przypadek krzywdzenia lub podejrzenie krzywdzenia małoletniego przez osobę zatrudnioną, zostaje ona natychmiast, do czasu wyjaśnienia sprawy, odsunięta od jakiegokolwiek kontaktu z małoletnimi.

7.       W przypadku zauważenia, że przedstawiciel ustawowy małoletniego lub inny opiekun zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne, rodzina jest niewydolna wychowawczo, stosuje przemoc wobec małoletniego bądź godzi się na jej stosowanie lub w inny sposób krzywdzący małoletniego sobie nie radzi, należy podjąć działania odpowiednie do sytuacji.

8.       W okolicznościach opisanych w ust. 7, w przypadku:

a)      ubóstwa – należy porozmawiać z przedstawicielem ustawowym małoletniego i poinformować go o możliwościach uzyskania wsparcia, w szczególności udzielanego w ośrodkach pomocy społecznej;

b)      zaniedbania – należy poinformować przedstawiciela ustawowego małoletniego o możliwości uzyskania wsparcia psychologicznego,
w szczególności udzielanego przez telefony zaufania;

c)      przemocy – należy wszcząć procedurę „Niebieskiej Karty”.

Wykaz instytucji udzielających pomocy i wsparcia osobom doświadczającym przemocy domowej lub innych sytuacji kryzysowych stanowi załącznik nr 3 do Standardów.

9.       W przypadku podejrzenia, że małoletni jest krzywdzony, należy powiadomić przedstawiciela ustawowego małoletniego, a w sytuacji gdy osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest tenże przedstawiciel, należy powiadomić niekrzywdzącego przedstawiciela ustawowego małoletniego.

10.   W przypadku gdy z rozmowy z przedstawicielem ustawowym małoletniego wynika, że nie jest on zainteresowany udzieleniem pomocy małoletniemu, ignoruje zdarzenie bądź stan psychofizyczny małoletniego lub w inny sposób nie wspiera małoletniego, który doświadczył krzywdzenia, Dyrektor sporządza wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który następnie jest przekazywany do właściwego sądu rodzinnego.

11.   Jeżeli osoba zatrudniona w Przychodni uzyskała wiedzę, że wskutek krzywdzenia małoletniego jego zdrowie lub życie są zagrożone lub gdy istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa na małoletnim, osoba ta niezwłocznie powiadamia Koordynatora Ochrony Małoletnich o zauważonym przypadku lub przekazuje Koordynatorowi posiadane informacje. W sytuacjach nagłych osoba ta samodzielnie powiadamia Policję lub prokuraturę o zagrożeniu zdrowia lub życia małoletniego lub podejrzeniu popełnienia na nim przestępstwa, a następnie wypełnia Kartę interwencji, którą przekazuje Koordynatorowi.

12.   W miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych w placówkach Przychodni,
w przestrzeni dostępnej dla pacjentów, wywiesza się informację o ogólnopolskich telefonach pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwami oraz przemocą
w rodzinie:

a)      Numer SOS – Linia Pomocy Pokrzywdzonym: numer +48 222 309 900,

b)      Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”: numer 800 120 002,

c)      Telefon Zaufania Dla Dzieci i Młodzieży: numer 116 111,

d)      Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka: numer 800 12 12 12,

e)      Policja: numer 112 lub 997.

Rozdział 5

Kontrola stosowania Standardów

1.       Odpowiedzialny za realizację i propagowanie Standardów jest Dyrektor.

2.       Uprawnienie do realizacji zadań określonych w ust. 1 Dyrektor może delegować na Koordynatora Ochrony Małoletnich, który jest odpowiedzialny za:

a)      dbałość o udostępnienie Standardów na stronie internetowej Przychodni oraz na jej terenie;

b)      przygotowanie osób zatrudnionych do stosowania Standardów – przed przystąpieniem do pracy albo po dokonaniu zmian w Standardach;

c)      prowadzenie ewidencji osób zatrudnionych, które zapoznały się ze Standardami przed przystąpieniem do pracy albo po dokonaniu zmian
w Standardach;

d)      prowadzenie rejestru zgłoszeń dokonywanych na podstawie ust. 1 w rozdz. 4
i reagowanie na nie;

e)      przegląd Standardów w porozumieniu i współpracy z kierownictwem
i innymi osobami zatrudnionymi;

f)        regularną kontrolę znajomości i przestrzegania Standardów przez osoby zatrudnione;

g)      sprawdzanie i ocenę skuteczności obowiązujących wytycznych i procedur;

h)      proponowanie zmian w Standardach mających na celu skuteczną ochronę małoletnich przez krzywdzeniem;

i)        organizowanie i prowadzenie dla osób zatrudnionych cyklicznych szkoleń
w zakresie Standardów nie rzadziej niż raz na dwa lata, a także po każdej zmianie ich treści.

3.       Co najmniej raz na 2 lata należy dokonać oceny Standardów w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Wnioski z przeprowadzonej oceny należy pisemnie udokumentować.

4.       Koordynator Ochrony Małoletnich jest zobowiązany przeprowadzać, raz na dwanaście miesięcy, wśród osób zatrudnionych, ankiety sprawdzającej poziom realizacji Standardów, a następnie sporządzać raport z wyników ankiety
i przekazywać go Dyrektorowi. Wzór ankiety stanowi załącznik nr 4 do Standardów.

5.       Na podstawie badania ankiety, o której mowa w ust. 4, oraz oceny zgodności Standardów z obowiązującymi przepisami prawa Koordynator Ochrony Małoletnich sporządza raport, który następnie przekazuje Dyrektorowi. Część raportu stanowi ocena znajomości Standardów przez osoby zatrudnione, zestawienie zgłoszonych naruszeń Standardów i propozycje ich zmian.

6.       Na podstawie otrzymanego raportu Dyrektor wprowadza niezbędne zmiany do Standardów i podaje je do wiadomości osób zatrudnionych i pacjentów, w sposób zwyczajowo przyjęty zapewniający należyte rozpowszechnienie informacji
o wprowadzonych zmianach.

Rozdział 6

Zasady udostępniania Standardów

1.       Wersja zupełna i skrócona Standardów oraz dane umożliwiające kontakt
z Koordynatorem Ochrony Małoletnich są dostępne:

a)      w placówce Przychodni przy ul. Koszykowej 78 w Warszawie:

1)      na tablicy informacyjnej znajdującej się na parterze bloku „B”,

2)      w widocznym miejscu przy Rejestracji Ogólnej oraz przy rejestracjach poszczególnych poradni;

b)      w placówce Przychodni przy ul. Żeromskiego 33 w Warszawie:

1)      na tablicy informacyjnej znajdującej się na tablicy informacyjnej znajdującej się na parterze przy wejściu głównym,

2)      w widocznym miejscu przy Rejestracji Ogólnej;

c)      na stronie internetowej Przychodni pod adresem: www.cepelek.pl.

2.       Wersja skrócona Standardów, zawierająca informacje istotne dla małoletnich, stanowi załącznik nr 5 do Standardów.

Rozdział 7

Zasady ochrony wizerunku małoletniego oraz jego danych osobowych

1.       Wizerunek małoletniego podlega ochronie.

2.       Upublicznienie utrwalonego w jakiejkolwiek formie wizerunku małoletniego
(tj. fotografii, nagrania audio-wideo) wymaga pisemnej zgody przedstawiciela ustawowego tego małoletniego.

3.       Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczne wydarzenie, zgoda przedstawiciela ustawowego na utrwalanie wizerunku małoletniego nie jest wymagana.

4.       Wizerunek małoletniego utrwalony za pomocą kamer przemysłowych służących do rejestracji dźwięku lub obrazu na potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa osobom i mieniu znajdującym się w Przychodni nie podlega upublicznieniu i nie wymaga zgody przedstawiciela ustawowego małoletniego na utrwalania jego wizerunku. Wykorzystanie utrwalonych w ten sposób materiałów ograniczone jest wyłącznie do celów pierwotnie określonych dla ich rejestracji.

5.       Szczegółowe zasady przetwarzania danych osobowych małoletniego
w Przychodni reguluje Polityka Bezpieczeństwa Danych Osobowych w CWPL „CePeLek” SPZOZ w Warszawie, stanowiąca załącznik do zarządzenia
nr 23/2021 Dyrektora z 15 października 2021 r., z późn. zm.